Ống mềm hay còn gọi là khớp nối giãn nở có thể làm tăng tính đàn hồi giảm tăng độ co giãn trong hệ thống đường ống để ngăn ngừa hiện tượng đứt gãy hệ thống đường ống. Nhưng ống mềm (khớp nối giãn nở) loại nào là tốt nhất cho các ứng dụng cụ thể của bạn thì vẫn là  một câu hỏi cần lời giải. Trước hết chúng ta hãy mô tả hai loại ống mềm:

Ống mềm cao su – là một ống nối mềm dẻo được làm từ chất cao su đàn hồi và vải tổng hợp tự nhiên và /hoặc tổng hợp, và nếu cần thiết, cốt thép gia cố được thiết kế để giảm sự kéo căng, tăng độ co giãn trong hệ thống đường ống do chuyển động nhiệt và rung động cơ học, người ta cũng gọi là khớp nối cao su chống rung hay ống mềm cao su chống rung giãn nở bù trừ nhiệt. Các tên gọi thay thế được dùng theo thuật ngữ chuyên ngành là khớp nối giãn nở bù trừ nhiệt hay khớp nối co giãn hoặc khớp nối chống rung.

Ống mềm inox (ống mềm kim loại) – là một thiết bị giãn nở linh hoạt được làm bằng vật liệu tương đối mỏng (thường là thép không gỉ hay còn gọi là inox) được thiết kế để hấp thụ các chuyển động cơ học và giãn nở nhiệt trong hệ đường ống, người ta cũng thường gọi là ống mềm inox hay khớp nối chống rung inox.

Ưu Điểm: Khớp Nối Mềm Inox:

Nhiệt Độ

Ống mềm cao su với tiêu chuẩn sản xuất và chất liệu có dải nhiệt độ lên tới khoảng trên 230°F. Tuy nhiên, hầu hết các nhà sản xuất có thể sản xuất các sản phẩm đặc biệt lên đến 400°F. Ống mềm inox tạo ra phạm vi dải nhiệt độ lớn hơn nhiều, từ -420° F đến + 1800° F. Tuy nhiên, áp suất làm việc sẽ giảm ở nhiệt độ cao.

Áp Suất

Ống mềm cao su phụ thuộc vào đường kính, có thể có áp suất lên đến 250 psi. Ống mềm inox có thể được thiết kế cho áp suất lên đến 1000 psi. Sức mạnh của kim loại chắc chắn là một lợi thế trong các ứng dụng áp lực cao; Tuy nhiên, độ cứng tương đối, mức đàn hồi cùng với lực đẩy cần được kiểm tra cẩn thận. Hệ thống đường ống phải được thiết kế để xử lý và chịu tải phù hợp.

Ưu Điểm: Khớp Nối Mềm Cao Su

Về mặt chuyển động

Ống mềm cao su và ống mềm inox (ống mềm kim loại) có các khả năng di chuyển tương tự trong mặt phẳng trục (nén/co và giãn nở). Tuy nhiên, ống mềm cao su chắc chắn là có khả năng hấp thụ các chuyển động biên lớn hơn khi so sánh với các ống mềm inox (kim loại) có kích thước tiết diện tương tự. Thiết kế (đôi hoặc phổ thông) cho ống mềm inox loại có yêu cầu di chuyển lớn trong mặt phẳng được xem là thiết kế đặc biệt và có chi phí tốn kém.

Mức co giãn

Ống mềm được thiết kế tiêu chuẩn để có thể di chuyển “theo bất kỳ hướng nào.” Ống mềm cao su và ống mềm inox có các đặc tính tương tự trong mặt phẳng trục đối với kích thước tiết diện têu chuẩn. Ống mềm inox  có độ cứng hơn khi bị chuyển động theo chiều ngang, và do đó thường có khả năng di chuyển theo chiều ngang thấp hơn nhiều. Có một lưu ý là tất cả các giá trị co giãn đàn hồi  ở mức  0-psig. Cả hai loại ống mềm cao su và ống mềm inox tạo ra lực đẩy khi chịu áp lực do đó phải có sự tính toán khoa học và chi tiết để thiết kế hệ thống thích hợp.

So sánh về mặt kháng âm (chống rung)

Mặc dù ống mềm inox  được thiết kế tốt (nhiều lớp) có thể làm giảm sự truyền động rung lắc có thể nhìn thấy qua quan sát, nhưng loại khớp nối giãn nở này vẫn tiếp tục truyền tiếng ồn hoặc làm mất tập trung cho hoạt động con người tại khu vực lắp đặt đó. Ống mềm cao su làm giảm đáng kể sự truyền dẫn không mong muốn trong các hệ thống đường ống. Thành phần đàn hồi của khớp nối giãn nở cao su hoạt động như một bộ giảm chấn hấp thụ phần trăm lớn nhất của tiếng ồn và những rung động có thể cảm nhận được.

Xét trên góc độ chống lại Độ mài mòn / chống ăn mòn

Mối nối mềm inox thường có độ dày thành trong khoảng từ .012″ đến .080″. Ống mềm cao su thì dày hơn rất nhiều, từ 0,5 đến trên 1″. Việc sản xuất ống mềm inox sẽ làm cho chúng dễ bị ăn mòn trong môi trường hóa chất, chất lỏng và chất ăn mòn cao. Ống mềm cao su có khả năng chịu mài mòn và ăn mòn cao, và làm tốt hơn mối nối mềm inox (kim loại) trong các ứng dụng mà ống mềm loại này chiếm ưu thế. Trong thiết kế, người ta có thể chế tạo thêm các lớp lót để tăng tuổi thọ của các mối nối mềm bằng kim loại trong nhiều ứng dụng, nhưng cũng chỉ có thể kéo dài thời gian thêm chứ rồi những mối nối mềm cuối cùng cũng bị hư hỏng và cần thay thế.

Độ bền sản phẩm/ Chu kỳ vòng đời

Độ bền của một ống mềm inox bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như nhiệt độ, áp lực, chuyển động, độ rung và, tất nhiên, làm thế nào khớp nối vẫn giữ được thiết kế ban đầu. Thông thường, ống mềm inox có chu kỳ được xác định hoặc tuổi thọ sản phẩm bị suy giảm có thể được tính thông qua các công thức khác nhau. Ống mềm inox thường xuyên phải chịu đựng sự rung lắc, chuyển động co giãn sẽ có tuổi tho vòng đời sản phẩm thấp hơn…. Ống mềm cao su được tạo ra từ các chất đàn hồi và ống mềm có vai trò làm giảm độ rung, giảm đi sự căng giãn và chịu áp lực lớn hơn.

Lắp đặt / Bảo trì ống mềm

Theo ước tính, ống mềm cao su chiếm ưu thế hơn từ 25% đến 50% so với ống mềm kim loại xét trên một số phương diện. Ống mềm cao su không cần có thêm miếng đệm và, trong nhiều trường hợp, được lắp đặt một cách dễ dàng bởi một hoặc hai người mà không cần sử dụng dụng cụ cầm tay đặc biệt để xử lý. Mối nối mềm kim loại phải được bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo rằng miếng đệm bích vẫn còn nguyên vẹn và không bị hư hỏng. Đối với cả ống mềm bằng cao su và kim loại, các bộ phận điều khiển được khuyến cáo để giảm thiểu tổn hại cho mối hàn do sự chuyển động quá mức của đường ống và trong một số ứng dụng để hấp thụ lực đẩy. Khi các bộ phận điều khiển được lắp đặt để loại bỏ sự kéo dài và nén của trục, sự di chuyển duy nhất của ống mềm có thể xảy ra là ở mặt phẳng.

Kết luận chung

Ống mềm inox (kim loại) được ứng dụng thường xuyên hơn so với ống mềm cao su chủ yếu cho các ứng dụng, ví dụ: Nhiệt độ và áp lực, môi chất ăn mòn hóa học và sở thích sử dụng inox. Một số chuyên gia trong ngành này ước tính thị trường ống mềm inox được sử dụng nhiều hơn 4 lần so với thị trường ống mềm cao su. Tuy nhiên, theo PGTech chuyên gia về tư vấn ống mềm cho hệ HVAC thì ở Việt Nam ống mềm cao su vẫn được dùng nhiều và phổ biến hơn cũng do bởi chi phí tốt hơn và tiện dụng hơn trong thiết kế, đặc biệt là xây dựng cơ bản và đô thị thì người ta chủ yếu dùng ống mềm cao su.